کاربرد GIS در منابع آب و حوضه های آبریز
انجام پروژه کاربرد GIS در حوضه های آبریز یکی دیگر از فعالیت هایی است که شرکت زویا انجام می دهد.می توان این گونه بیان کرد که کاربرد GIS در حوضه های آبریز یکی از زمینه های علمی ، تحقیقاتی و کاربردی GIS می باشد.
همانطور که در مقالات قبل بیان شد سیستم اطلاعات جغرافیایی یا جی آی اس، مجموعه ای از نرم افزارهای هوشمند است که به کمک سخت افزارهای موردنیاز اقدام به جمع آوری اطلاعات، ذخیره و مدیریت، تغییر و ویرایش، و تحلیل و مدل سازی اطلاعات مکانی و غیرمکانی می کند.
ویژگی و عملکرد GIS در منابع آب
برای دسترسی به داده های گذشته و حال حاضر از منابع آب های سطحی می توان از اینترنت استفاده نمود. در GIS لایه هایی هستند که موقعیت آبراهه ها، اندازه گیری کرده و نشان می دهند. همچنین این امکان وجود دارد تا داده های سنجش از دور (Remote Sensing) نیز به GIS لینک شوند.
امروزه با استفاده از رایانه های پیشرفته از نظر سرعت و قابلیت حجم زیاد ذخیره فایل، و وجود نرم افزارهای توانمند سنجش از دور(RS) و سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS) می توان محاسبات لازم را با سرعت و دقت بسیار بیشتری انجام داد .
با استفاده از نقشه های توپوگرافی، مدل رقومی ارتفاعی ( Digital Elevation Model ) تهیه و به کمک آن پارامترهای فیزیوگرافی حوضه به طور دقیق محاسبه گردیده است .
با استفاده از (DEM) و میانگین بلند مدت بارندگی و دما در ایستگاههای هواشناسی، مدل رقومی بارندگی (Digital Precipitation Model) و مدل رقومی دمایی (Digital Temperature Model) تهیه شده که بکمک آن میانگین بارندگی و دمای حوضه آبریز محاسبه شده است .
بطور مشابه می توان مدلهای رقومی را برای تمام پارامترهای هواشناسی نظیر تبخیر ، رطوبت نیز تهیه کرد.
برآورد پارامترهای فوق در محیط GIS علاوه بر دقت و سرعت بیشتر امکان ارزیابی و کنترل نتایج نیز ساده تر نموده است .
کاربرد جی.آی.اس در مدیریت منابع آب های زیر زمینی
طبق آمار 98 درصد از منابع آب های شیرین (منهای یخ های قطبی و یخبندان) که برای استفاده انسان و محیط زیست در دسترس است آبهای زیرزمینی است.
در ایالات متحده، در حدود ¼ از منابع آبی که برای مصارف شخصی، تجاری / صنعتی، و آبیاری استفاده می شود از آبهای زیرزمینی می آید.
می توان گفت که ارائه تصویری از آبهای زیرزمینی پیچیده تر از نمایش آب های سطحی است.
این دو منابع مطمئنا جدا از هم نیستند، زیرا می دانیم که آب های سطحی آبهای زیرزمینی را شارژ می کنند و آبهای زیرزمینی نیز زمانی که جریان می یابد آب های سطحی را تامین می کنند و این از جنبه های مهم چرخه هیدرولوژیکی است.
آبهای زیرزمینی بسیار آهسته تر از سطح آب حرکت می کند، تقریبا کمتر از یک متر در هر روز تا شاید صد متر در هر روز، و جریان آن نیز 3 بعدی است. در مقابل، جریان آب های سطحی بسیار سریعتر و دو بعدی است.
جریان آب های زیرزمینی، تابعی از زمین شناسی و کل انرژی پتانسیل موجود در یک مکان است.
آب های زیرزمینی از ارتفاع بالاتر به ارتفاع پایین تر و در طول مسیر دیکته شده توسط زمین شناسی جریان می یابد.
مقدار فشار، خصوصیات زمین شناسی، جهت جریان آب زیرزمینی، حتی ارتفاع جدول آب (water table) و محل آب خوان ها از جمله ورودی هایی است که می تواند به طور مکانی در GIS ارائه شده و برای تجزیه و تحلیل، مدیریت در دسترس بودن آب و کیفیت آب، و فعالیت های کاربری اراضی مورد استفاده قرار گیرد.
قابلیت های GIS در شهرسازی